İçindekiler
Bilanço, muhasebe alanında kullanılmakta temel finansal tablolardan biri olarak bilinmekte olup temel hatları ile ikiye ayrılır. Bir tarafta şirkete ait varlıklar rapor edilirken diğer tarafta ise şirketin öz kaynakları ve borçlarını göstermektedir.
Bilanço, işletmelerin tüm para varlıklarını, alacaklarını, vereceklerini gösteren çizelgeye denilmektedir. Muhasebe alanında kullanılmakta olan finansal tablolardır. İşletmelerin varlıklarını rapor etme, borçlarının, alacaklarının ve öz kaynaklarının tutulması işlemlerini gerçekleştirmede kullanılmaktadır. Çizelgede yer alan kalemler nakit ile envantere göre oluşturulabilmektedir. İşletmenin gelir, gider, ekipman, mal ve mülk gibi kalemlerini içermektedir.
Bilançonun anlaşılabilmesi için öncelikle bilanço çeşitlerine bakmak gerekmektedir. bilanço türlerinden bazıları; işletme bilançosu, ticari bilanço, konsolide bilanço, analitik bilanço, karşılaştırmalı bilanço, mali bilanço, hesap şeklinde ve rapor şeklinde bilanço olarak bilinmektedir.
İşletme bilançosu, işletmelerin belirli bir dönemdeki veya andaki bilanço tablosu şeklinde ifade edilmekte olan bilanço türüdür.
Ticari bilanço, muhasebedeki kuramın uygulanmasına ve ticari yaşamın gerektirdiklerine göre hazırlanmakta olan bilançolara denilmektedir.
Konsolide bilanço, ana şirkete bağlı aralarında sermaye ilişkileri bulunmakta olan firmaların aynı dönem ya da tarihe ait ilgili kayıtların ve bilanço kalemlerinin bir araya gelmesi ile oluşturulan bilanço türüdür. Başka bir deyişle belirli bir anda toplulaştırılmış şekilde finansal durumların gösterildiği bilançolardır.
Analitik bilanço, bilançoların analizlere uygun olacak şekilde hazırlanmasına denmektedir.tüm değişkenlerin ve hesap tutarlarının değişik açılardan hesaplanarak analize hazır hale gelmesi durumudur.
Karşılaştırmalı bilanço, tutarların karşılaştırılması ile elde edilen bilançolardır. Mesela bir geçmiş tarihteki bilançonun bir başka bilanço dönemi ile karşılaştırılarak elde edilmiş olan bilanço şekli örnek olarak gösterilebilir.
Vergi bilançosu, vergi kanunlarına uygun olacak şekilde hazırlanmış, kavramsal hesaplamaları içermekte olan bilanço türüne denilmektedir.
Hesap şeklinde bilanço, T şeklinde düzenlenmiş olan bilançolara denilmektedir. Bu bilanço türünde aktifler sola, pasifler sağa yerleştirilmektedir.
Rapor şeklindeki bilançolarda hesap sıralamalarına bakıldığı zaman pasif hesapların aktif hesaplar altında yer aldığı bilanço türüdür.
İşletmeler açısından bilançolar oldukça önem taşımaktadır. Bunun nedeni de bilançoların yatırımcılara ve işletme sahiplerine nelere sahip olduklarını ve nereye ne kadar borçları olduğunu gösteriyor olmasındandır. Bilançoların öncelikli kullanım amacı harcamaları ve kazançları takip etmektir ancak bilançolar şirket karlılığı açısından da önem taşımaktadır.
Bilanço hazırlanırken takip edilmesi gereken bazı adımlar yer almaktadır. Bu adımlar:
Gibi adımlardır. Bilançonun temel görevi raporlama yapmaktır. Bu raporlamaların sürekli olarak ve üç ayda bir düzenlenmesi gerekmektedir. Bu nedenle sabit raporlama tarihleri de belirlenmelidir. Raporlama dönemini belirleyebilmek bilançoları bir önceki dönemle karşılaştırabilmek için de önemlidir. Bilanço hazırlarken varlıkların sabit ve mevcut olmak iki ayrı kategoride düzenlenmeli ve her bir varlık, uygun kategorideki bir satır öğesi olacak şekilde temsil edilmelidir. Raporlama tarihinden başlanarak yükümlülükler belirlenmelidir. Sonraki adımda yatırımcılardan alınmış sermayeler ve birikmiş olan kazançlar rapora ilave edilmelidir.